Interdyscyplinarny program…
Sezon 2023/2024 w Centrum Sztuki Włączającej /Teatrze 21 to druga odsłona międzynarodowego programu interdyscyplinarnego Pokaż język, w której interesować będą nas przede wszystkim języki alternatywnej motoryki i neuroróżnorodności. Przed nami artystyczna podróż przez kolejne po języku Głuchych i języku nie-ludzkim sposoby porozumiewania się, które pozwalają myśleć o języku i komunikacji w sposób wielowymiarowy, odkrywczy, zabawny, awangardowy, zaskakujący!
Swoje alternatywne motorycznie, neuroatypowe instalacje, spektakle, performanse, koncerty zaprezentują: Karolina Wiktor – artystka sztuk wizualnych, Filip Pawlak, performer, tancerz, kurator, grupa Nowolipie, która dzięki swym akcjom, rzeźbom, instalacjom zdobyła uznanie w Polsce i na świecie, Chris Pavia, wybitny brytyjski tancerz i choreograf z zespołem Downa, Diana Niepce, portugalska tancerka i performerka, która jest obecnie jedną z najciekawszych artystek rozwijających język tańca, a także z nowym materiałem zagra u nas koncert Maja Luxenberg. Przygotujemy wydarzenia odpowiadające na potrzeby osób ze spektrum autyzmu, warsztaty poprowadzą m.in. Krzysztof Globisz (aktor Narodowego Starego Teatru w Krakowie), Tatiana Cholewa – tancerka, Dorota Kotas, pisarka nagrodzona Gdyńską Nagrodą Literacką, Urszula Wojtkowiak, która poprowadzi warsztaty dla osób z chorobą Parkinsona.
W partnerstwie z Akademią Teatralną przeprowadzimy również działania inkluzywne, w których studenci aktorstwa, reżyserii i wiedzy o teatrze spotkają się z aktorami, aktorami, twórczyniami i twórcami z niepełnosprawnościami. Wspólnie będziemy wypracowywać inkluzywne techniki aktorskie i szerzej teatralne. Dwuletni program zakończy się sympozjum przygotowanym przez Akademię Teatralną i Centrum Sztuki Włączającej / T21, podczas którego partnerzy podzielą się swoimi doświadczeniami na polu dostępności.
ALTERNATYWNA MOTORYKA
Już we wrześniu nurt alternatywnej motoryki zainaugurują pokazy aż dwóch spektakli w choreografii Chrisa Pavii – brytyjskiego tancerza i choreografa związanego z jedną z czołowych inkluzywnych grup tanecznych w Wielkiej Brytanii Stopgap Dance Company. W 2008 roku Chris został pierwszym choreografem z niepełnosprawnością intelektualną, wybranym do platformy wschodzących choreografów Resolution. Pokazom towarzyszyć będą również warsztaty adresowane do praktyków, praktyczek, nauczycieli, nauczycielek tańca, którzy i które myślą o otwarciu swojej praktyki na osoby z niepełnosprawnościami.
Partycypacyjny, audialno-ruchowy performans oparty na rozmowach z współpracowniczkami i współpracownikami Rafała Urbackiego stworzy Filip Pawlak. „Jesteśmy żywym archiwum Alternatywnej Motoryki i Sensoryki, pojęcia-techniki, które oświetliło nas na scenie” -zapowiada twórca. „Jego odcisk u każdego odciśnięty jest inaczej; zapamiętaliśmy inny głos oraz gesty. Większość pamięta, że niesiemy wielki ciężar, konkurowaliśmy kto większy. Jak po latach zmieniło się jego odczuwanie? Czy dalej chcemy go nieść? A może chcemy razem zatańczyć, w końcu nie poznaliśmy się nigdy?”.
Grupa Nowolipie, zespół osób ze stwardnieniem rozsianym, które wraz z Pawłem Althamerem tworzą pracownię ceramiki, rzeźby, performansu, przeprowadzą z nami rzeźbiarskie działania plenerowe, podczas którym będziemy szukać nowych reprezentacji niepełnosprawności w sztuce. Warsztaty poprowadzą Józef Gałązka i Natan Kryszk, artyści od lat związani z grupą.
Pokażemy również spektakl w reżyserii i wykonaniu Diany Niepce – jednej z najważniejszych portugalskich artystek i aktywistek z niepełnosprawnością motoryczną. Diana Niepce słynie z tego, że zderza publiczność z wyobrażeniami na temat estetyki ciała i tego, w jaki sposób powinno wyglądać ciało tancerki. Przed wypadkiem, w którym doznała urazu rdzenia kręgowego, Niepce była primabaleriną. W O Outro Lado da Dança (Drugiej stronie tańca) niepełnosprawność, choć obecna, nie czyni z Niepce ofiary systemu. Raczej to niestandardowe ciało jest pozycjonowane jako rewolucyjne.
NEURORÓŻNORODNOŚĆ
Nurt sztuki neuroróżnorodnej otworzy artystka wizualna i performerka Karolina Wiktor, która przygotuje performans oraz warsztaty przybliżące widzom doświadczenia będące udziałem osób z doświadczeniem afazji. Performans i warsztaty będą miały prowadzić do rozbrojenia sieci stereotypów, które funkcjonują w myśleniu osobach po udarach. Warsztaty poprowadzi Krzysztof Globisz, wybitny polski aktor, który po przebytym udarze nie tylko powrócił do grania w teatrze, ale do prowadzenia zajęć ze studentami aktorstwa. Globisz rozwija metodę alternatywnej ekspresji pozawerbalnej, pokazując, że o afazji można myśleć także w kontekście nowych możliwości tworzenia środków artystycznych.
O tym, jakie możliwości nowej ekspresji muzycznej daje neuroatypowość przekonamy się również podczas koncertu Mai Luxenberg, aktorki, performerki, piosenkarki związanej z Fundacją Dziewczyny w Spektrum. Warsztaty literackie eksplorujące neuroróżnorodną wrażliwość poprowadzi Dorota Kotas, której powieść Cukry została wyreżyserowana w Centrum Sztuki Włączającej przez Pamelę Leończyk. Ponadto we współpracy z Ośrodkiem Badawczo-Naukowo-Dydaktycznego Chorób Otępiennych w Ścinawie pod Wrocławiem i Centrum Sztuki Włączającej/T21 powstanie instalacja multimedialna, na podstawie wywiadów przeprowadzonych z pacjentami z zaburzeniami poznawczymi. Instalację przygotują Justyna Sobczyk, Jan Domicz, Dominik Strycharski oraz we współpracy z neuropsycholożką Agnieszką Żelwetro.
ŚWIĘTUJEMY!
Wrzesień to miesiąc dumy kultury Głuchych. Z tej okazji w Centrum Sztuki Włączającej wystąpi francuski artysta sztuki visual vernaculer Erwan Cifra ze spektaklem „2080. Kto zabił język migowy”. Artysta poprowadzi również warsztaty pozwalające poznać poezję migową i zasady jej tworzenia. Na te wydarzenia zapraszamy 29 i 30 września do naszej siedziby przy ulicy Skoczylasa.
W październiku z kolei Teatr 21/Centrum Sztuki Włączającej skończy 18 lat. Nasze osiemnaste urodziny będziemy świętować performansem Kamuflaż. Nie mów o mnie szeptem w reżyserii Justyny Wielgus, wydarzeniem z pogranicza modowego show i aktywizmu, w którym aktorzy i aktorki Teatru 21 zawalczą o bycie królem i królową publiczności. Modowe kreacje zaprojektują dla nich pochodząca ze Sri Lanki i mieszkająca na co dzień w Oslo Ishara Jayathilake, norweski designer Magnus Opsahl Hofseth oraz współpracująca z nami od wielu lat kostiumografka Wisła Nicieja.
PREMIERY
29 marca 2024 odbędzie się premiera Siedmiu historii okrucieństwa według książki Bydlęce brzemię Sunaury Taylor w reżyserii Justyny Wielgus. Taylor jest osobą z niepełnosprawnością, ekolożką walczącą o prawa zwierząt. Bada ona bliskość ucisku doświadczaną przez osoby z niepełnosprawnościami i podlegającymi na masową skalę wyzyskowi zwierzętami. Pyta, jak niepełnosprawność, jako inny sposób przeżywania świata, inna dyspozycja, pomagająca postawić na nowo kwestie takie jak sprawiedliwość, czy siostrzeństwo i braterstwo międzygatunkowe, może pomóc nam w palących dziś rozważaniach o tym, w jakiej kulturze chcemy żyć. Książka ta wprost odnosi się do idei sprawiedliwości i bioróżnorodności, szacunku międzygatunkowego i stanie się materiałem performatywnym dla aktorów i aktorek Teatru 21 oraz gościnnych artystów i artystki.
18 kwietnia 2024 na Dużej Scenie Teatru Dramatycznego odbędzie się premiera Iwony w reżyserii Anny Smolar – stworzona na motywach Iwony. Księżniczki Burgunda Witolda Gombrowicza opowieść o świecie dzieci widzianym oczami dorosłych. Na neuroatypową, niedopasowaną do dworu i jego normatywnych zasad bohaterkę spojrzymy oczami postaci nieobecnych u Gombrowicza, jej rodziców. Spektakl powstanie we współpracy z Centrum Sztuki Włączającej / Teatrem 21.
1 czerwca Dzień Dziecka świętować będziemy spektaklem Przegryw, czyli historie o tym, jak razem błądzić, chybiać do celu i kręcić się w kółko w reżyserii Justyny Sobczyk według scenariusza Igi Gańcarczyk. Będzie to koprodukcja z Teatrem Komedia. Czy niepowodzenie, przegrywanie, zapominanie, niedawanie rady, nierobienie, niestawanie się, nieposiadanie wiedzy, błądzenie po manowcach, kluczenie, chybianie, kręcenie się w kółko, mylenie się może nam dać nowy, nieoczywisty cel? Na spektakl zapraszamy was z gromadą przegrywów, ludzi-porażek, nieudaczników, tych, którym nie szło w szkole, poirytywanych marud, negatywnych myślicieli, tych, którym często było pod górkę, co parę razy zostali na lodzie. Pięciu, sześciu, a może dziesięciu nieudanych, wśród których znajdą się i SpongeBob Kanciastoporty, i rybka Doris, i osiołek Ariol, i BoJack, Horseman, i wielu, wielu innych
PREMIERY WYDAWNICZE
W najbliższym sezonie w ramach naszej serii Odzyskiwanie obecności ukażą się dwa nowe tłumaczenia wydawniczych bestsellerów. Jesienią zaprosimy na promocję Estetyki niepełnosprawności Tobina Siebersa, książki która dokonała rewolucji w historii sztuki. Siebers pokazuje, że niepełnosprawność to nie tylko podstawowe zagadnienie sztuki, ale także koncepcja krytyczna, która w pomocny sposób stawia pytania o piękno i odpowiednią treść sztuki – innymi słowy, pytania o „czym jest sztuka”? Estetyka niepełnosprawności traktuje o rzeźbie, sztuce performansu, stronach internetowych i projektowaniu graficznym, malarstwie, fotografii popularnej i medycznej, filmie, prasie, środowisku zabudowanym i teorii architektury, studiach o traumie, teorii kultury, sztuce „outsiderów” i wandalizmie artystycznym. Lektura tej książki sprawi, że historia sztuki i estetyki odsłoni się jako nowa, nieodkryta dyscyplina.
Na początku przyszłego roku wydamy również Wspaniałą niedoskonałość Eli Clare’a, książkę, w której amerykański aktor, poeta, aktywista, badacz wykorzystuje wspomnienia, historię i krytyczne analizy, aby zbadać ideologię kuracji/uzdrowienia – głęboko zakorzenionego przekonania, że ciała-umysły uważane za zepsute wymagają naprawy. Leczenie służy wielu celom, zauważa Clare. Ratuje życie, ale i manipuluje życiem, a także przedkłada życie niektórych nad inne. Zapewnia komfort, przynosi zyski, usprawiedliwia przemoc. Autor zmaga się z tym węzłem sprzeczności, utrzymując, że ani polityka przeciwdziałająca leczeniu, ani światopogląd zachęcający do leczenia nie są w stanie wyjaśnić chaotycznych, złożonych relacji, jakie mamy z umysłem i ciałem. Historie, które autor opowiada, są bardzo zróżnicowane, począwszy od stereotypów dotyczących niepełnosprawności, poprzez operacje odchudzające, zmianę płci, aż po kremy rozjaśniające skórę. Na każdym kroku Clare splata ze sobą rasę, niepełnosprawność, seksualność, klasę i płeć, kładąc nacisk na niepodważalną wartość różnicy. Ostatecznie Wspaniała niedoskonałość ujawnia, że lekarstwo jest ideologią opartą na bliźniaczych pojęciach: normalność i naturalność, słabość i siła, konieczne i szkodliwe jednocześnie.
ZAJĘCIA STAŁE
W nadchodzącym sezonie wracamy również do zajęć stałych. W każdy czwartek począwszy od października zapraszamy na Gyrokinesis®. Gyrokinesis oznacza ruch po okręgu. Dzięki płynności przechodzenia z jednej sekwencji w drugą trening przypomina taniec. Ćwiczenia te mają pozytywny wpływ na poprawę równowagi i sposobu chodzenia, wzmacniają mięśnie, zwiększają koordynację ruchową. Poprawiają ufność do własnego ciała i zwiększają zakres ruchu. Zajęcia będzie prowadzić certyfikowana trenerka Gyrokinesis® Ula Wojtkowiak.
Od 23 października co poniedziałek będziemy się spotykać na zajęciach z tanga inkluzywnego, które pozwalają w zupełnie nowy sposób doświadczyć, czym jest prowadzenie i partnerowanie sobie w tańcu.
Co drugą sobotę miesiąca zapraszamy na próby otwarte z aktorami i aktorkami Teatru 21, podczas których zaprezentujemy tajniki treningu aktorskiego grupy. Próby otwarte będą odbywać się z na zmianę z sesjami jogi włączającej prowadzonymi przez Cecylię Sobolewską – aktorkę Teatru 21 oraz trenerkę jogi, aktorkę i reżyserkę Martynę Peszko.