Lao She
Człowiek, który nigdy nie skłamał
opowiadania w przekładzie Marty Torbickiej
Człowiek, który nigdy nie skłamał to zbiór bawiących do łez opowiadań. Dziesięć z tych jedenastu perełek po raz pierwszy ukazuje się po polsku.
Lao She to mistrz przenikliwy, złośliwy i współczujący, z darem komika i świętego. Żyjący w XX wieku, czasie wielkich przemian politycznych i społecznych, został kronikarzem epoki. W żadnym z prezentowanych opowiadań czytelnik nie znajdzie jednak dydaktycznych tyrad, jest za to wiele pierwszorzędnych portretów, zapadających w pamięć scen i zdań. Pisarz otacza swoich bohaterów czułością, tym większą, im bardziej odrzuca ich świat, zarazem precyzyjnie operuje ostrzem ironii. W małych formach, eksplodujących bogactwem języka, autor ofiaruje czytelnikowi jednocześnie salwy śmiechu i lustro odbijające ludzką naturę – kurację trudną, lecz niepozbawioną miejscowego znieczulenia.
***
LAO SHE (chin. 老舍, właśc. Shu Qingchun, ur. w 1899 r. w Pekinie, zm. w 1966 r. tamże). Sławę i opinię jednego z najwybitniejszych chińskich pisarzy XX wieku przyniosły mu powieści, choć sam autor twierdził, że to w opowiadaniach ujawnia się mistrzostwo pisarza, bowiem „sztuka pisania nie przypomina świni – im tłustsza, tym lepsza”.
Pochodzący z mandżurskiej rodziny Lao She w dzieciństwie i młodości poznał dobrze, czym jest ubóstwo. To doświadczenie zbudowało w nim silne poczucie solidarności i zrozumienie dla ludzi pogardzanych i spychanych na margines, którym poświęcił wiele ze swoich najbardziej przejmujących utworów.
Wykładał w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. W 1949 roku wrócił do kraju, gdzie został wiceprzewodniczącym Pekińskiego Związku Pisarzy (nigdy za to nie wstąpił do partii). 24 sierpnia 1966 roku został brutalnie pobity i okrutnie zelżony przez hunwejbinów. Tego samego dnia popełnił samobójstwo.