Temat rzeka…
Pawilon Europejski 2024: Liquid Becomings kończy swoją podróż w Lizbonie. W dniach 7–9 listopada 2024 cały projekt podsumuje wyjątkowe wydarzenie, które zgromadzi twórców z całej Europy i stanie się przestrzenią wymiany doświadczeń z podróży wzdłuż Dunaju, Wisły, Renu i Tagu. W programie artystycznego święta znalazły się spotkania, występy i wystawy rozmieszczone w różnym miejscach w stolicy Portugalii.
Trzy dni potrwa podsumowanie projektu Pawilon Europejski 2024: Liquid Becomings. Multidyscyplinarny program stawia twórczość i refleksję artystyczną w centrum debaty na temat przyszłości Europy, promując dialog między artystami a społecznościami lokalnymi. Do głównych punktów programu należą np. prezentacja hip-hopowego projektu Valete z uczniami, prezentacja poszukiwań literackich Gonçalo M. Tavaresa z performansem wizualnym autorstwa artystki Adriany Proganó, koncerty w lizbońskim Clube Oriental czy spacery audio o świcie i zachodzie słońca z portugalską aktorką i performerką Paulą Diogo. Wszystkie te działania zachęcą publiczność do odkrywania nowych perspektyw i angażowania się w dialog z artystami na temat tego, czym Europa może i powinna być poprzez sztukę, muzykę, literaturę i debatę. Pawilon Europejski 2024: Liquid Becomings zachęca do wyobrażenia sobie przyszłości kształtowanej przez wspólne doświadczenia, podkreślając, że aby pokonać złożone trudności, musimy kultywować wspólnoty, które celebrują różnorodność i wspierają solidarność.
Najciekawszym miejscem, zbierającym doświadczenia z projektu Pawilon Europejski 2024: Liquid Becomings stanie się Quinta Alegre. Dawny pałac Markiza Alegrete w dniach 7-9 listopada 2024 przekształci się w przestrzeń wystaw, refleksji i dzielenia się doświadczeniami artystycznymi z czterech podróży Pawilonu Europejskiego 2024. Cztery załogi składające się z 32 artystów z 17 krajów odbyły cztery rejsy po wielkich europejskich rzekach: Dunaju, Renie, Tagu i Wiśle. Odwiedziły 11 krajów i pokonały 1394 kilometry żeglugi. Rejsy odbywały się od sierpnia do października 2024. Artyści spotkali się ze społecznościami lokalnymi, angażując mieszkańców w warsztaty, dyskusje i performanse. Podczas gdy rzeki pełniły dla artystów rolę żywych laboratoriów, festiwal w Lizbonie staje się tętniącą życiem przestrzenią spotkań, podczas której artyści i kuratorzy prezentują na wystawie materiały zebrane podczas swoich podróży – notatki, rysunki, filmy i dźwięki. Poprzez dzielenie się doświadczeniami zaproszą do otwartej dla publiczności rozmowy.
Polską odsłoną Pawilonu Europejskiego 2024: Liquid Becomings zajął się FLOW. Transdyscyplinarane działania twórcze odbywały się na Wiśle we wrześniu. Galar, wyjątkowy element tego projektu na którym przebywali artyści, to drewniana, płaskodenna, odkryta jednostka, dostosowana do naturalnej rzeki. Miał 12 m długości, 3,5 m szerokości i zanurzenie 15 cm. Mieścił się na nim salon, kuchnia, pracownia, sypialnia dla kapitanek, sterownia, spiżarnia, a także czytelnia i obserwatorium. Artyści stali się małą wspólnotą połączoną wspólnym domem na łodzi, projektem i relacjami, lecz każdy pielęgnował własną ekspresję. Rzeka była punktem wyjścia do wspólnego bycia i działania artystów, kuratorów i społeczników, by bez założonych z góry rezultatów i konieczności produkowania obiektów odświeżać ideę sztuki jako eksperymentu.
W Kazimierzu Dolnym artyści złożyli wizytę performerce Ewie Zarzyckiej. Flisacy z Solca nad Wisłą i z Basonii pomagali zepchnąć 4-tonową łódź na wodę, gdy ta w nocy osiadła na mieliźnie. W Krakowie, gdzie zakończył się spływ, odbyło się najwięcej wydarzeń: performatywne oprowadzanie Kamila Kuitkowskiego w Cricotece po wystawie Jerzego Beresia. Odpowiedziała na nie performatywnie na bulwarach wiślanych Maria Magdalena. Dwa wodne spacery miały charakter historyczny i przyrodniczy. Nad rzeką Dłubnią Rafał Mazur urządził koncert głębokiego słuchania, Tomek Pawłowski przygotował wodny podwieczorek, a Cecylia Malik, Ilona Biedroń i Mo Tomaszewska, podczas panelu o rzekach, zasobach wolnych i klimacie dokonały podsumowania.
Podobne programy odbywały się na pozostałych rzekach europejskich. Wymiana doświadczeń w Lizbonie będzie okazją do podzielenia się inspiracjami i doznaniami z podróży Wisłą w perspektywie zmian zachodzących w Europie. Zainicjowany w 2020 roku przez Europejską Fundację Kultury (European Cultural Foundation) Pawilon Europejski to ogólnoeuropejski i multidyscyplinarny program artystyczny, który stawia na pierwszym planie kwestię Europy i jej przyszłości. Pawilon organizowany jest co dwa lata, a jego program wyłaniany jest w drodze konkursu otwartego dla organizacji kulturalnych z całej Europy. Liquid Becomings 2024 to wynik współpracy organizacji międzynarodowych pod przewodnictwem Stichting Pássaros z Holandii i sieci Agora Now we współpracy z Teatro Meia Volta (Portugalia), FLOW (Polska), MS-Fusion (Austria) i United Artist Labor (Serbia). Kuratorami projektu są Bojan Đorđev, Laura Kalauz, Maria Magdalena Kozłowska, Siniša Ilić, Alfredo Martins, Annette Mees, Naomi Russell i Olga Uzikaeva, a także Agnieszka Brzeżańska i Ewa Ciepielewska.
Projekt powstał na zlecenie Europejskiej Fundacji Kultury przy dodatkowym wsparciu Calouste Gulbenkian Foundation, DGArtes and República Portuguese, Ambasady Królestwa Niderladnów w Belgradzie, Founding Friends of espaço agora now, Instytutu Adama Mickiewicza z dofinansowaniem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Quinta Alegre i Resonance FM.