Judith Orloff: Empatia. Poradnik dla wrażliwych. Feeria, Łódź 2020 – pisze Izabela Mikrut.

Jeszcze do niedawna nikt nie zwracał uwagi na to, że nadmierna wrażliwość może być swoistym schorzeniem i sprawiać problemy przede wszystkim osobie nią obdarzonej. Teraz coraz częściej mówi się o losach ludzi wysokowrażliwych w przebodźcowanym społeczeństwie. Judith Orloff, córka lekarzy, którzy również nie odkryli w pociesze powodów do zmartwień, postanawia uświadomić odbiorcom, że empaci codziennie staczają szereg walk i tracą mnóstwo energii na rozprawianie się z problemami innych.

„Empatia. Poradnik dla wrażliwych” to książka, która ma pokazać specyfikę działania osób wysokowrażliwych i odbierania z otoczenia nadmiernej ilości bodźców. Postanawia Orloff do tematu podejść kompleksowo i nie tylko podawać definicje czy tworzyć klasyfikacje, ale też zaznaczać sposoby reakcji, tak, żeby pomóc osobom znajdującym się w jej sytuacji. Przytacza w tomie wiele testów, mających na celu sprawdzenie, czy ktoś ma tendencje do bycia jakimś rodzajem empaty – bo w zależności od autodiagnozy może później podejmować różne czynności, żeby ułatwić sobie codzienną egzystencję. Bardzo emocjonalnie podchodzi do zagadnienia, a momentami wręcz walczy o to, żeby zostało uznane w świecie „prawdziwych” chorób. Nieprzypadkowo podtytuł tej książki to „Dla tych, co za dużo myślą i czują” – poświęcanie się sprawom innych ludzi, nawet tym, które empaci po prostu wyczuwają i przejmują z tłumu, utrudnia funkcjonowanie.

Problemem książki „Empatia” jest właśnie nadmierna emocjonalność, bo autorka przez to momentami traci autorytet wśród czytelników. Zamienia się z osoby opisującej zjawisko w oratora, usiłuje wyzwolić silniejsze uczucia, ale oddala się wówczas od choćby pozorów naukowości i przez to ciężej jej będzie przyciągnąć odbiorców spoza grupy bezpośrednio zainteresowanych. Tymczasem tom zawiera sporo wartościowych uwag i wskazówek dla odbiorców. Przede wszystkim autorka próbuje określić jasno miejsce empatów w każdej dziedzinie życia – i wyzwania wiążące się z obecnością innych ludzi. Osobno przeanalizuje zatem sprawy miłości i związków, osobno – istnienie wampirów energetycznych i metody blokowania ich wpływu. Przyjrzy się rodzinom: empatia – w znaczeniu wysokowrażliwości – może dosięgnąć rodziców, ale może też dać się we znaki przy opiece nad dziećmi – autorka pokazuje, jaka rola wiąże się z jakimi utrudnieniami. Zajmuje się tematem empatów w pracy i strategiom obronnym, które mogą się przydać odbiorcom. Ważne jest dla niej, żeby otoczenie empaty zrozumiało istotę problemu i żeby wysokowrażliwi nie byli oceniani przez pryzmat nieprzystosowania. Omawia zagadnienie z różnych perspektyw, zależy jej na efektach – to jest na umiejętności pracy i egzystowania z empatami (oraz – na poradach dla samych wysokowrażliwych). Nawet jeśli niektóre wskazówki wypadają bardzo naiwnie lub wręcz śmiesznie – bo autorka sięga po rozwiązania przypominające te z kolorowych magazynów dla pań – to jednak zwrócenie uwagi na problem i uświadomienie części odbiorców istoty ich codziennych problemów bardzo się przydaje. „Empatia. Poradnik dla wrażliwych” to książka, w której zjawisko ludzi czujących „za dużo” zostało z różnych stron naświetlone.