Grażyna Bąkiewicz: Ta śmieszna i straszna PRL. Nasza Księgarnia, Warszawa 2020 – pisze Izabela Mikrut.

Grażyna Bąkiewicz pisze książkę, którą dzisiejsi dorośli znają albo z własnych przeżyć, albo z opowieści rodziców i dziadków. W swojej podróży po historii zatrzymuje się w czasach PRL, żeby młodym czytelnikom pokazać, jak wyglądało codzienne życie – i żeby zmusić ich do logicznego myślenia oraz rozwiązywania kolejnej zagadki pana Cebuli. Tym razem historyk z przyszłości każe swojej klasie odpowiedzieć na pytanie, które może budzić śmiech uczniów. Dzieci przenoszą się do czasów PRL, żeby dowiedzieć się… co działo się z papierem toaletowym – dlaczego ciągle go brakowało w sklepach. To zagadnienie, które wystarczająco zaintryguje odbiorców: tymczasem Grażyna Bąkiewicz będzie mogła przeprowadzić narrację obyczajowo-historyczną pełną ciekawostek i wiadomości, które dzieci sobie dzięki temu utrwalą.

Bohaterką i narratorką w tej części cyklu Ale historia jest Mela. Mela potrafi naprawiać dotykiem różne przedmioty. W tej chwili marzy, żeby być jak prababcia Melania – grać na saksofonie, najlepiej jazz. Prababcia właśnie w czasach PRL-u była małą dziewczynką i realizowała swoje pragnienia bez względu na to, czego wymagało od niej otoczenie. Oznaczało to, że musiała wyłamywać się ze schematów. I stanowiła dowód na to, że w PRL-u również istniały jednostki wyróżniające się z tłumu. Dwunastoletnia Mela razem ze swoją klasą wybiera się w przeszłość w ramach zajęć z historii: nauczyciel wymyśla problem do rozwiązania – nie sprawdza wiedzy w sposób właściwy dzisiejszym nauczycielom, skoro wszystkie dzieci mają dostęp do komunikatorów i natychmiast mogą przywołać dowolny zestaw dat i faktów. Logiczne myślenie to jednak coś, co szkoła stawia na pierwszym miejscu: zresztą ćwiczenie go przyda się też czytelnikom. Mela podczas przyglądania się ludziom z PRL-u nieoczekiwanie zostaje zaangażowana między innymi do stania w kolejce (czyjaś mama marzy o pralce i tylko tak może ją zdobyć), trafi do harcerzy i na pochód (przymusowe świętowanie), zajrzy do pustych sklepów, będzie zbierać stonkę… zobaczy też w akcji studenta szkoły filmowej, Andrzeja Wajdę. Dziać się tu będzie bardzo dużo, co przy niewielkiej objętości tomu robi na odbiorcach wielkie wrażenie. Grażyna Bąkiewicz przemyca w narracji specyfikę życia w PRL-u. Ale to nie ona podsumowuje wiadomości.

Przygody Meli są ciekawe i barwne. Ale poza warstwą rozrywkową jest tu również edukacyjna – Artur Nowicki tworzy komiksowe skrypty. Podsumowuje to, co wiadomo o wybranych tematach dotyczących egzystencji w PRL, wprowadza wyliczenia lub dodatkowe komentarze zapadające w pamięć – w formie krótkich scenek. Dzięki temu może bez przeładowywania fabuły pozwolić najmłodszym na poznawanie wybranych aspektów przeszłości. „Ta śmieszna i straszna PRL” to książka, która znakomicie uzupełnia lekcje historii oraz opowieści starszych członków rodziny – Grażyna Bąkiewicz idealnie uchwyciła klimat PRL-u, zbudowała opowieść na bazie śmiechu i po raz kolejny udowodniła, że znalazła najlepszy pomysł na serię edukacyjną dla młodych odbiorców.