Pierwszy w historii Sezon Kulturalny Polska-Rumunia rusza 21 czerwca 2024.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytut Adama Mickiewicza, przy wsparciu Instytutu Polskiego w Bukareszcie, oraz rumuńskie Ministerstwo Kultury i Rumuński Instytut Kultury po raz pierwszy w historii organizują wspólny sezon kulturalny, który potrwa od czerwca 2024 do października 2025 r.
Program zainauguruje 21 czerwca 2024 wernisaż wystawy „Tatry. Wróblewski, Karłowicz, Wyczółkowski” w Muzeum Narodowym Brukenthal w Sybinie. W uroczystości weźmie udział Ministra Hanna Wróblewska i dyrektor IAM Olga Wysocka. Ekspozycja przygotowana przez Fundację Andrzeja Wróblewskiego oraz Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha składa się z prac malarskich, grafik i fotografii artystów mających istotny wpływ na polską kulturę i sztukę XIX i XX wieku.
Otwarcie Sezonu Kulturalnego Polska-Rumunia 2024-2025 to wyjątkowa okazja do celebrowania wspólnego dziedzictwa i zacieśniania więzi między naszymi narodami. Wierzymy, że bogaty program wydarzeń zainspiruje nowe pokolenia do dalszej współpracy i wzajemnego zrozumienia. Hasło sezonu – „Mamy wspólny język” – odwołuje się do języka kultury, który pozwala na głębokie poznanie i porozumienie w różnorodności form, środków wyrazu i tradycji. – mówi Olga Wysocka, dyrektorka IAM.
KULTURALNY SEZON TEATRALNY
W ramach pierwszego weekendu Sezonu Kulturalnego na FITS – Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym w Sybinie zaprezentujemy spektakl „The Employees”. To widowisko, z pogranicza dramatu i sztuk wizualnych w reżyserii Łukasza Twarkowskiego na podstawie nominowanej do Nagrody Bookera powieści Olgi Ravn (STUDIO Teatrgaleria), zobaczymy 21 i 22 czerwca 2024 r. Kameralny dramat sci-fi badający relacje między robotami humanoidalnymi i ludźmi, który otrzymał nagrody na ważnych polskich festiwalach teatralnych. 25 czerwca zaprezentujemy minimalistyczną plenerową realizację „Arcadia” Teatru KTO i Jerzego Zonia, jednego z czołowych twórców polskiego teatru.
We wrześniu 2024, podczas Narodowego Festiwalu Teatralnego w Bukareszcie, rumuńskiej publiczności zostanie przedstawiony dramat „Ostatnie dni Eleny i Nicolae Ceausescu” autorstwa Julii Holewińskiej, w reżyserii Wojciecha Farugi i w wykonaniu zespołu Teatru Polskiego z Bydgoszczy. Spektakl jest elegią na śmierć dyktatora i przypomnieniem, że żadna tyrania nie zasługuje na przedawnienie.
MUZYKA – UNIWERSALNY JĘZYK
Hasło sezonu – „Mamy wspólny język” najpełniej realizuje się w muzyce. W dniach 11 -14 lipca 2024 na Gărâna Jazz Festival w południowo-zachodniej Rumunii wystąpi Kinga Głyk wschodząca gwiazda jazz bluesa, laureatka Koryfeusza Muzyki Polskiej 2021 roku, uważana za jedną z najlepszych polskich basistek młodego pokolenia, a także jazz-rockowy Pilichowski Band.
We wrześniu na festiwalu Balkanik w Bukareszcie wystąpi polski zespół Dikanda, tworzący muzykę folkową. Polscy artyści wezmą także udział w Jazz in the Park Festival i George Enescu Classical Music Festival w Bukareszcie w 2025 roku.
FILM I SZTUKI WIZUALNE
Rumuńska publiczność będzie miała też wyjątkową okazję podziwiać prace Tadeusza Kantora z kolekcji krakowskiego Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK. Wystawa rozpocznie się w październiku 2024 r. w Narodowym Muzeum Sztuki w Bukareszcie i potrwa do końca lutego 2025 r.
W 2025 roku zaplanowano również liczne wystawy, koncerty, pokazy i festiwale. Rumuńska publiczność w Muzeum Sztuki w Klużu-Napoce będzie miała okazję zobaczyć prace uznanego polskiego malarza, plakacisty i rzeźbiarza Wojciecha Fangora z zasobów Muzeum Narodowego w Gdańsku, oraz wystawę malarstwa Jerzego Nowosielskiego z Muzeum Narodowego w Krakowie w Pałacu Kultury w Jassach. Polscy twórcy wezmą także udział w Romanian Design Week, TIFF Transylvania International Film Festival, oraz w Festiwalu Literatury i Przekładu w Jassach.
HAMLET i GRIGORESCU – RUMUŃSKA SZTUKA W POLSCE
Sezon Kulturalny Polska-Rumunia 2024-2025 to również wydarzenia kulturalne organizowane przez stronę rumuńską w całej Polsce. W ostatni weekend lipca Sezon zostanie zainaugurowany w Polsce wystawą „Nicolae Grigorescu, malarz rumuńskiego etosu” w Muzeum Narodowym w Gdańsku, oraz pokazem spektaklu „Hamlet” (reż. Declan Donnelan) produkcji Teatru Narodowego im. Marina Sorescu z Krajowej na Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku.
Wystawa polskiego malarstwa otwiera pierwszy w historii Sezon Kulturalny Polska-Rumunia 2024 -2025.
21 czerwca rozpocznie się wystawa „Tatry. Wróblewski, Karłowicz, Wyczółkowski” w Muzeum Brukenthal w Sybinie. W wernisażu weźmie udział Ministra Hanna Wróblewska i dyrektor IAM Olga Wysocka. Wystawa organizowana jest przez IAM, Muzeum Narodowe Brukenthal, Fundację Andrzeja Wróblewskiego oraz Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, przy wsparciu Instytutu Polskiego w Bukareszcie.
TRZY SPOJRZENIA NA TATRY
Wystawa „Tatry. Wróblewski, Karłowicz, Wyczółkowski” zostanie pokazana w Muzeum Narodowym Brukenthal – najstarszej placówce muzealnej w południowo-wschodniej Europie Obejmuje dzieła trzech wybitnych twórców polskiej kultury, których połączyła fascynacja najwyższym pasmem Karpat. Zobaczymy m.in geometryczne abstrakcje oraz z cykl tuszy z widokami Tatr Andrzeja Wróblewskiego, oryginalne zdjęcia górskich pejzaży Mieczysława Karłowicza; oraz obrazy, pastele i grafiki Leona Wyczółkowskiego z początków XX wieku. Kuratorami wystawy są: prof. Anna Król, dr Magdalena Ziółkowska i Wojciech Grzybała.
Andrzej Wróblewski (1927-1957) tojeden z najwybitniejszych polskich malarzy powojennych, krytyk i historyk sztuki. Prezentowany zbiór kilkudziesięciu czarno-białych rysunków tuszem, ukazujący pejzaże tatrzańskie – „Tatry I” i „Tatry II” powstał w latach 1952-1953. Na wystawie zobaczymy ponadto gwasze „Góry” oraz kompozycje abstrakcyjne Wróblewskiego, będące przełożeniem na język wizualny jego doświadczenia gór. Los związał go z nimi na zawsze. Artysta zmarł nagle, w wieku 29 lat, podczas wędrówki drogą Oswalda Balzera w Tatrach. Jego ciało znaleziono na poboczu zaśnieżonej ścieżki między Toporową Cyrlą a polaną Zazadnią.
Zbiór fotografii Mieczysława Karłowicza (1876–1909) znakomitego kompozytora i dyrygenta oraz zapalonego taternika i fotografa Tatr obejmuje 127 zdjęć z lat 1906-1908. Kolekcja fotografii z autorskimi komentarzami przechowywana jest w Centralnej Bibliotece Górskiej Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Krakowie. On także zakończył życie w Tatrach: w lutym 1909 roku zginął tragicznie w lawinie pod Małym Kościelcem.
Leon Wyczółkowski (1852–1936) to malarz, grafik i rysownik okresu Młodej Polski. Na wystawie w Sybinie zaprezentowane zostaną krajobrazy malowane w technice olejnej, pastelami lub akwarelą, a także grafiki artysty z serii „Tatry. Ośm akwatint” z 1906 r. Wyczółkowski malował i rysował sceny z życia górali. Wykonał również portrety literatów związanych z Zakopanem, m.in.: Jana Kasprowicza, Henryka Sienkiewicza czy Stefana Żeromskiego z synem. Przede wszystkim jednak upodobał sobie górskie krajobrazy i ich zmienność. W jego spojrzeniu na Giewont, górskie zbocza, lasy i tatrzańskie jeziora pobrzmiewają echa fascynacji estetyką i sztuką Japonii. W uznaniu twórczości Wyczółkowskiego Towarzystwo Tatrzańskie obdarzyło go w 1913 roku godnością członka honorowego.
SEZON KULTURALNY POLSKA-RUMUNIA 2024-2025.
Sezon Kulturalny Polska-Rumunia 2024-2025 to efekt współpracy polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, IAM oraz rumuńskiego Ministerstwa Kultury i Rumuńskiego Instytutu Kultury, wspartych przez Instytut Polski w Bukareszcie. W trakcie Sezonu Kulturalnego odbędzie się kilkadziesiąt wydarzeń muzycznych, teatralnych, filmowych, wystawienniczych i literackich. Programowi towarzyszy hasło „Mamy wspólny język”, odwołujące się do języka kultury, który pozwala na głębokie poznanie i porozumienie w różnorodności form, środków wyrazu i tradycji. Inspiracją do stworzenia logotypu przez grupę polsko – rumuńskich artystów, były znaki diakrytyczne, charakterystyczne dla dwóch niełatwych języków.
IAM – ORGANIZATOR SEZONU KULTURALNEGO POLSKA-RUMUNIA 2024-2025.
IAM jest narodową instytucją kultury, działającą od 2000 roku. Celem IAM jest budowanie trwałego zainteresowania polską kulturą na świecie poprzez międzynarodową wymianę kulturalną. IAM zrealizował projekty w ponad 70 krajach na 6 kontynentach m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Izraelu, Niemczech, Turcji, USA, Kanadzie, Australii, Maroku, Ukrainie, Litwie, Łotwie, a także w Chinach, Japonii i Korei, za które otrzymał nagrody i wyróżnienia na międzynarodowych wystawach i festiwalach. W 2023 roku Polski Pawilon „Poetyka konieczności” zorganizowany przez IAM otrzymał medal na London Design Biennale.
„The Employees” i “Arcadia” – promują polską kulturę na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym w Sybinie.
Przedstawienia warszawskiego STUDIO Teatrgalerii i Teatru KTO z Krakowa zostaną zaprezentowane na jednym z najważniejszych w Europie festiwalu teatralnym w ramach pierwszego w historii Sezonu Kulturalnego Polska-Rumunia 2024-2025.
Program Sezonu Kulturalnego Polska-Rumunia 2024-2025 jest realizowany dzięki współpracy IAM, MKIDN oraz Instytutu Polskiego w Bukareszcie z rumuńskim Ministerstwem Kultury oraz Rumuńskim Instytutem Kultury.
THE EMPLOYEES
To widowisko z pogranicza dramatu i sztuk wizualnych w reżyserii Łukasza Twarkowskiego na podstawie nominowanej do Nagrody Bookera powieści duńskiej pisarki – Olgi Ravn zobaczymy 21 i 22 czerwca 2024. Kameralny dramat sci-fi dziejący się w przyszłości bada relacje między robotami humanoidalnymi i ludźmi. Spektakl otrzymał nagrody na ważnych polskich festiwalach teatralnych. Za adaptację tekstu literackiego i dramaturgię odpowiada Joanna Bednarczyk. Realizacja jest produkcją STUDIO Teatrgaleria w Warszawie.
Łukasz Twarkowski, reżyser to autor spektakli teatralnych, performansów, instalacji oraz filmów. Tworzy projekty powstające w międzynarodowych składach i koprodukcjach, wystawiane na najważniejszych festiwalach i scenach Europy, m.in.: Holland Festival, Odéon – Théâtre de l’Europe, Ruhrtriennale, Festival de Otoño de Madrid, Wiener Festwochen, Piccolo Teatro de Milano, Southbank Center w Londynie czy Onassis Stegi w Atenach. Jego inscenizacje słyną z poszerzania granic percepcji świata przedstawionego za pomocą nowatorskiego wykorzystania multimediów. Ostatnie realizacje reżysera to wielowymiarowe, atakujące wszystkie zmysły dzieła: „Lokis” (2017, Litewski Narodowy Teatr Dramatyczny w Wilnie), „Respublika” (2020, Münchner Kammerspiele i Litewski Narodowy Teatr Dramatyczny w Wilnie), „Rohtko” (2022, Dailes Teātris w Rydze i Teatr im. Kochanowskiego w Opolu).
Pokazy: 21 czerwca o 18:00 i 22 czerwca o 16:00 w Fabrica de Cultură – UniCredit – Lulu Hall, w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego w Sybinie.
The Employees:
Autorka powieści: Olga Ravn
Reżyseria: Łukasz Twarkowski
Adaptacja tekstu i dramaturgia: Joanna Bednarczyk
Scenografia: Fabien Lédé
Obsada: Małgorzata Hajewska-Krzysztofik (nagranie audio), Dominika Biernat, Daniel Dobosz, Maja Pankiewicz / Wiktoria Kruszczyńska, Sonia Roszczuk, Paweł Smagała, Miron Smagała (nagranie video), Rob Wasiewicz
ARCADIA
Kolejną produkcją prezentowaną na FITS (Sibiu International Theatre Festival / Festivalul Internațional de Teatru de la Sibiu) w Sybinie jest “Arkadia” – plenerowa realizacja inspirowana poezją Tadeusza Różewicza w reżyserii Jerzego Zonia. Osią fabuły jest lament po śmierci bohatera. Twórcy roztaczają przed widzami arkadyjski krajobraz złożony ze wszystkiego, co najpiękniejsze i najokrutniejsze w życiu ziemskim. Spektakl jest produkcją krakowskiego Teatru KTO.
Jerzy Zoń to jeden z czołowych twórców polskiego teatru alternatywnego, reżyser i aktor teatralny, dyrektor i współzałożyciel krakowskiego Teatru KTO. Od 1995 roku pełni również funkcję dyrektora Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Ulicznych w Krakowie.
Teatr KTO prowadzony przez Jerzego Zonia, podbija sceny i ulice świata, goszcząc na najważniejszych zagranicznych festiwalach i realizując międzynarodowe koprodukcje. W takcie blisko 300 artystycznych podróży, krakowski zespół prezentował swoją twórczość w ponad 40 krajach na pięciu kontynentach.
Pokaz: 25 czerwca o 21:45 na Piața Mare, w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego w Sybinie.
Arcadia:
Opracowanie muzyczne: Jerzy Zoń
Choreografia, ruch sceniczny: Eryk Makohon
Scenografia: Marek Braun, Jerzy Zoń
Obsada: Magdalena Dymsza / Karolina Daniec-Franczyk, Paulina Lasyk, Grażyna Srebrny-Rosa, Marta Zoń, Sławomir Bendykowski, Bartek Cieniawa, Krzysztof Cybulski / Paweł Monsiel, Tomasz Łukawski, Franciszek Muła, Mieszko Syc.
MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL TEATRALNY W SYBINIE
Międzynarodowy Festiwal Teatralny w Sybinie (rum. Sibiu) jest jednym z najważniejszych festiwali teatralnych i sztuk scenicznych na świecie i trzecim co do wielkości, po Festiwalu w Awinionie i Międzynarodowym Festiwalu w Edynburgu. Założony został w 1993 roku przez Constantina Chiriaca. Program festiwalu obejmuje znane nazwiska sceny międzynarodowej, oferując widzom szeroką gamę spektakli z gośćmi z ponad 70 krajów i około 550 wydarzeń.
SEZON KULTURALNY POLSKA-RUMUNIA 2024-2025. Sezon Kulturalny Polska-Rumunia 2024-2025 to cykl wydarzeń artystycznych w odbywający się na przestrzeni osiemnastu miesięcy w obu krajach. Jest on efektem współpracy polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, IAM oraz rumuńskiego Ministerstwa Kultury i Rumuńskiego Instytutu Kultury, wspartych przez Instytut Polski w Bukareszcie. W trakcie Sezonu Kulturalnego odbędzie się kilkadziesiąt wydarzeń muzycznych, teatralnych, filmowych, wystawienniczych i literackich. Programowi towarzyszy hasło „Mamy wspólny język”, odwołujące się do języka kultury, który pozwala na głębokie poznanie i porozumienie w różnorodności form, środków wyrazu i tradycji. Inspiracją do stworzenia logotypu przez grupę polsko – rumuńskich artystów, były znaki diakrytyczne, charakterystyczne dla dwóch niełatwych języków.
fot. autorzy identyfikacji Maria Lisicka (ASP w Warszawie) i Toma Ștefănescu (Universtiatea Națională de Arte București)