Cyberpunk Girls. Opowiadania. Uroboros, Warszawa 2020 – pisze Izabela Mikrut.

„Cyberpunk Girls. Opowiadania” to książka dla fanów dobrej polskiej fantastyki i dla tych, którzy chcieliby sprawdzić, po jaką prozę warto sięgać. Obszerny tom mieści zaledwie siedem małych form, więc usatysfakcjonowani będą także ci czytelnicy, którzy na co dzień od opowiadań stronią. Autorki przedstawiają sycące teksty, pełnowartościowe i dopracowane w szczegółach. Jednocześnie – co znów będzie ważne dla ludzi unikających fantastyki – za każdym razem udaje im się znaleźć tematy i konstrukcje wolne od stereotypów. Te historie wciągają – i to nie tylko za sprawą kreacji bohaterek czy specyfiki świata przedstawionego. Liczą się tu pomysły niebanalne i pogłębiona znajomość ludzkiej psychiki. W efekcie nawet kiedy autorki wybierają się w przyszłość na tyle daleko, by oderwać się od aktualnych spraw i charakterystycznych dla obyczajówek tematów, mogą przyciągać przez ponadczasowy zestaw uczuć.

Dwa razy Martyna Raduchowska, dwa razy Jagna Rolska – poza nimi Krystyna Chodorowska, Gabriela Panika, Agata Suchocka i Magdalena Kucenty. Wszystkie utytułowane, wszystkie udowadniają pisarską wartość i jakość wyobraźni propozycjami literackimi na najwyższym możliwym poziomie. „Cyberpunk Girls. Opowiadania” to tom, który bardzo dobrze się czyta, bez względu na przemiany w prezentowanych środowiskach. Otwarcie książki może zresztą zaskoczyć: świat po pandemii koronawirusa nie podniósł się wcale, za to w organizację codzienności wchodzą coraz większe pieniądze. Abonament na serce to coś, co przy rozwijającej się sztucznej inteligencji i wiedzy wcale nie wydaje się bardzo nieprawdopodobne. Jednak w świecie Keiry, perfekcyjnie skonstruowanym, bardziej liczą się międzyludzkie zależności: to tu trzeba upatrywać ratunku w sytuacji bez wyjścia. W rzeczywistości Tyany kurierzy muszą podejmować się ekstremalnych zadań, znów zwykły człowiek jest tylko marionetką w rękach znacznie silniejszych. U Anniki to boty wkraczają coraz silniej w egzystencję zwykłych ludzi – cały świat może zamienić się w grę, i to w grę porno. Chodorowska i Panika tworzą z kolei opowiadanie oparte na motywie porwań dzieci – sięgają zatem do najsilniejszych uczuć, budując opowieść czerpiącą między innymi z kryminału i thrillera, a przecież mocno zanurzoną w s-f.

Szukają autorki tematów, które sprawdzają się nie tylko jako kobiece lektury – w końcu mnóstwo tu technologii, zagrożeń życia, spraw brutalnych i bezwzględnych. W tym wszystkim jednak nie ginie człowieczeństwo – przeważnie udaje się gdzieś przemycić wątki, które przynoszą nadzieję albo przynajmniej pokazują, że poświęcenie bohaterek nie pójdzie na marne. Nie ma jednak męczących tez czy morałów dla czytelników: można samodzielnie oceniać postępowanie postaci i przymierzać się do analizowania ich dokonań. Tymczasem zwraca uwagę coś innego: precyzja. Wszystkie autorki bardzo dbają o detale, starają się tak skonstruować przestrzeń literacką, żeby nie pozostawały w niej słabe punkty. W połączeniu z mocną stroną psychologiczną opowiadań proponują zatem książkę, która zwraca na siebie uwagę i przypomina, że w polskiej fantastyce kobiety mają coraz silniejszą pozycję.