Anders Hansen: Wyloguj swój mózg. Znak, Kraków 2020 – pisze Izabela Mikrut.

Anders Hansen dostrzega problem na razie często bagatelizowany przez zwykłych ludzi – w społeczeństwach nie ma jeszcze przestróg dotyczących nadużywania mediów elektronicznych, wprost przeciwnie: podążanie z duchem czasu wiąże się wręcz z koniecznością otwarcia się na nowinki technologiczne. Małe dzieci korzystają ze smartfonów i laptopów – osiągając w tym większą biegłość niż starsze pokolenia. Młodzież nie wyobraża sobie codzienności bez gadżetów elektronicznych i obecności w portalach społecznościowych. Dorosłość osiągają ludzie, którzy nie pamiętają czasów bez internetu – a to oznacza nieuchronne zmiany w mentalności i w jakości życia. Hansen wie, że aby wykonać miarodajne badania, trzeba lat – tyle że postęp technologiczny nabrał takiego tempa, że być może trudno będzie mierzyć interesujące autora przemiany, bo pojawią się kolejne zjawiska, którym trzeba się przyjrzeć.

I tak „Wyloguj swój mózg” to książka, która zbiera ostrzeżenia i uwagi na temat higieny egzystencji dzisiaj – wobec dostępu do nowych mediów i pokus sięgania po telefon. Autor bardzo przekonuje odbiorców, że zaglądanie do internetu zamienia się w niebezpieczny nałóg, któremu bliżej nawet do narkomanii niż do jedzenia słodyczy. Tłumaczy również, że takie zachowanie uniemożliwia osiągnięcie wewnętrznego spokoju i zaburza zdolność koncentracji. Sporo miejsca poświęca na rozważania na temat szkodliwości wpływu telefonów komórkowych czy smartfonów, prowadzi raczej gawędę niż przegląd wyników badań (chociaż do badań często się odwołuje i wtedy referuje ich wnioski, unika jednak danych liczbowych, które zawsze męczą zwykłych czytelników). W „Wyloguj swój mózg” przypomina, że dzieci i młodzież, które podczas lekcji nie mogą korzystać z telefonów (muszą zostawić je w innym pomieszczeniu i odebrać po zajęciach) osiągają lepsze rezultaty w nauce niż stale „podłączone do Sieci”. Wyjaśnia, dlaczego podczas jazdy samochodem lepiej mieć wyciszony lub wyłączony telefon – zajmuje się prezentowaniem zjawiska podzielności uwagi (czy raczej niepodzielności, chociaż w tę wersję mało kto wierzy): opisuje, ile czasu potrzebuje mózg, żeby przełączyć się z jednej czynności w drugą – i przypomina, że wielozadaniowość, nawet jeśli kusząco nazywana multiaskingiem i popierana przez coachów, oznacza mniejszą produktywność.

Nie ma tu wprawdzie mowy o zmianach ewolucyjnych związanych z dostępem do internetu (i raczej takich zmian według autora nie należy się spodziewać), jednak istnieje poważna przestroga. Młodzi ludzie znacznie częściej mają cierpieć na depresję, są w gorszej kondycji i łatwiej zapadają na choroby cywilizacyjne. Dostęp do internetu – nieograniczony – paradoksalnie zmniejsza możliwość prowadzenia ożywionego życia osobistego, Hansen zwraca uwagę na to, że nastolatki mniej uwagi poświęcają dawniej popularnym rozrywkom (do których zalicza między innymi… picie piwa w towarzystwie). „Wyloguj swój mózg” to wbrew pozorom nie książka o sposobach wyjścia z nałogu elektronicznego, a zestaw informacji, które powinny zaniepokoić i nakłonić do zmian. Anders Hansen stara się pisać bardzo prosto, tak, żeby dotrzeć do szerokiego grona odbiorców – nie będzie mieć z tym problemu, znacznie trudniej będzie mu przekonać do swoich racji tych, którzy jego książkę przewiną na czytniku.