Recenzje

Sztuczki

Alfred S. Posamentier, Robert Geretschlager, Charles Li, Christian Spreitzer: Matematyka, jakiej nie znacie. Ciekawostki i perełki, o których nie uczą w szkole. Prószyński i S-ka, Warszawa 2019 – pisze Izabela Mikrut.

Gdyby w ten sposób uczyć matematyki w szkołach, byłoby znacznie więcej umysłów ścisłych. Alfred S. Posamentier udowadniał, że potrafi komentować matematyczne problemy tak, by zostały zrozumiane przez „humanistów” i czytelników masowych – w tomie „Matematyka, jakiej nie znacie” jeszcze potwierdza, że rzeczywiście warto zainteresować się tematem. Choćby dla treningu umysłu – i poznawania kolejnych sztuczek, jakimi posługują się rozmiłowani w liczbach. Jeśli jednym czas wolny wypełnia rozwiązywanie krzyżówek, drudzy podstawę ćwiczeń mózgu mogą znaleźć w działaniach arytmetycznych lub geometrii – Posamentier i pozostali autorzy przekonują, dlaczego nie da się przejść obojętnie wobec królowej nauk.

Alfred S. Posamentier, Robert Geretschlager, Charles Li i Christian Spreitzer zabierają odbiorców do świata, w którym królują liczby – w tym świecie jednak zamiast standardowych i znanych z lekcji matematyki zadań, skupiają się na informacjach, których próżno by szukać w podręcznikach. Zwykłe sprawdzanie podzielności liczb może zamienić się w wielką zabawę: o ile każdy dorosły wie, że liczba parzysta na pewno podzieli się przez dwa, a ta, która na końcu ma 0 lub 5 ma wśród swoich dzielników 5, o tyle już dzielenie przez 11 „kilometrowych” liczb wydaje się niemożliwe bez użycia kalkulatora – tymczasem autorzy podsuwają sposoby, jak sprawdzić takie działania bez liczenia. Ci, którzy boją się wykonywania obliczeń, mogą odetchnąć z ulgą – wystarczy kilka sprytnych ruchów, by dowiedzieć się, jak wygląda zestaw dzielników dowolnej dużej liczby. Im większa – tym większa zabawa, a do tego – zestaw łamigłówek. Posamentier i spółka dążą do usystematyzowania tego typu sztuczek, proponują informacje, których odbiorcy z żadnego innego źródła uzyskać nie mogli, chyba że akurat trafili na nauczyciela z pasją. Piszą autorzy, jak rozkładać liczby na „atomy” i co robić z ułamkami dziesiętnymi okresowymi. Do zabawy zaliczyć można liczby „zaprzyjaźnione” oraz – palindromowe – to już matematyka, która wkracza w obszar humanistyki i będzie cieszyć każdego. Nie ma tu być może prostego przełożenia wiadomości na codzienne życie – jak w przypadku rachunku prawdopodobieństwa, który też zajmuje sporo miejsca w tomie – ale chodzi przecież o rozrywkę umysłową i o próbę zarażenia miłością do matematyki. Dla tych, którym same liczby nie wystarczają do dobrej zabawy, autorzy rozbudowują dział z geometrią: wyszukują informacje, które wymagają już wyobraźni (czasem też – przestrzennej), wprowadzają rysunki i wzory. Zależy twórcom tej książki na tym, by odbiorcy zrozumieli zasady działania, potrafili powiedzieć, skąd wziął się jakiś wzór albo jakaś zależność, umieli sobie wyobrazić dowody na konkretne twierdzenia. Uczą nie tyle matematyki – co rozumienia matematyki, a to już zjawisko, któremu trudno się oprzeć.

Cała książka „Matematyka, jakiej nie znacie” napisana została przejrzyście, tak, by każdy, kto zechce – mógł prześledzić kolejne dowody i samodzielnie rozwiązywać problemy. Posamentier należy do grona najlepszych popularyzatorów wiedzy matematycznej i tą książką potwierdza swoją mocną pozycję na rynku.

Komentarze
Udostepnij
Tags: , , , ,