Barbara Gawryluk, Paweł Skawiński: Tatry. Przewodnik dla dużych i małych. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2021 – pisze Izabela Mikrut.
Ta książka jest urzekająca – nieważne, czy ktoś uwielbia wycieczki górskie, czy woli podróże odbywać z poziomu własnego fotela. Istnieje tylko obawa, że nie podzieli się z pociechami tak przygotowaną publikacją.
„Tatry. Przewodnik dla dużych i małych” to wielkoformatowa i zachwycająca pozycja, która pozwala przygotować się do pobytu w polskich Tatrach, uzupełni szkolne wiadomości i rozbudzi ciekawość, a do tego – przyniesie sporo rozrywki. Barbara Gawryluk i Paweł Skawiński prowadzą tu dwugłosową narrację. Paweł Skawiński wypowiada się też jako bajkowa postać, wieloletni dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego i miłośnik gór, sypie anegdotami jak z rękawa i wprowadza ważne przesłania dla odbiorców. Barbara Gawryluk z kolei przywołuje rozmaite rodzaje narracji, sięga i po gwarę góralską, i po lokalne opowieści, legendy czy wyjaśnienia. Wie autorka, czego pragną dzieci: sięga zatem po prezentacje zwierząt z Tatrzańskiego Parku Narodowego i wykorzystuje okazję do przestróg: pisze, czego absolutnie nie wolno robić i tłumaczy, jak się zachować, gdy dostrzeże się drapieżnika. Proponuje ważne lekcje, zwłaszcza w kontekście dzisiejszej bezmyślności turystów: można powiedzieć, że wychowuje świadome pokolenie. Zwraca uwagę na bezpieczeństwo w górach, omawia tematy, które wydają się (czy też: do niedawna się wydawały) oczywiste, zwraca uwagę na kwestie pogodowe i na odpowiedni ubiór do wypraw wysokogórskich. Tłumaczy, czym są szlaki i co robi się w schroniskach. Komentuje to, co dla ludzi spoza gór dziwne albo niezwykłe. Przedstawia ludzi dbających o bezpieczeństwo turystów. Koncentruje się na praktycznym aspekcie wypraw, ale sporo tematów stanowi tu uzupełnienie szkolnych informacji choćby z geografii czy przyrody – omawia autorka między innymi kolejne piętra roślinności, ale oswaja też na przykład z terminami związanymi z budową gór.. Przypomina też – chociaż to bardzo trudny temat – o lawinie, która porwała licealistów z Tychów: jest to jeden z czynników wskazujących na potrzebę przestrzegania reguł obowiązujących w górach. Wynajduje Barbara Gawryluk kolejne ciekawostki, sprawia, że dzieci zaangażują się w tematykę górską. Będą dobrze przygotowane do ewentualnej wycieczki – ale i bez wycieczki będą w stanie sporo powiedzieć o polskich Tatrach. Powinny powstawać takie przewodniki dotyczące różnych części Polski: to idealny sposób na zapewnienie intrygującej i sycącej lektury oraz dobrej rozrywki. Barbara Gawryluk nie ogranicza się do podpisów pod obrazkami, buduje relację w starym stylu, wyczerpująco omawia tematy (ale nie tak, żeby czytelników odstraszyć). Umie przyciągnąć do tomu i wie, jak wybierać zagadnienia, żeby trafić do dzieci i do ich rodziców. Chociaż można tę książkę traktować jak przewodnik i tylko wybierać konkretne tematy, każdy będzie wolał sprawdzić, co jeszcze autorka opowie.
Jest to tom bogato ilustrowany. Nie ma w nim zdjęć, a Adam Pękalski dba o to, żeby czytelnicy nie musieli zbytnio wysilać wyobraźni: proponuje kolorowe i wielkoformatowe rysunki przedstawiające specyfikę gór. Cieszy jakością tych ilustracji, sprawia, że bardzo chętnie się ten przewodnik ogląda. Co ważne: książką nie znudzą się dorośli towarzyszący dzieciom w lekturze – to tom, który zasługuje na uznanie szerokiego grona odbiorców.