Recenzje

Życie muzyką

Andrzej Krakowski: Bronisław Kaper od początku do końca. Blue Bird, Warszawa 2019 – pisze Izabela Mikrut.

Przez trzy miesiące Irene Kahn Atkins rozmawiała z Bronisławem Kaperem o jego życiu i zawodowych doświadczeniach, o pracy, ale też o decyzjach związanych z codziennością a uzależnianych od możliwości, jakie zapewniał konkretny kraj. Rozmowy stały się podstawą wiedzy na temat biografii kompozytora, laureata Oscara, który podkreślał swoje związki z Polską. Andrzej Krakowski znalazł sposób, żeby przybliżyć sylwetkę Kapera w przedziwnej wirtualnej rozmowie toczącej się na przestrzeni dekad. Połączył mianowicie teksty pieczołowicie spisywane z taśm – z własnymi wstawkami i uwagami. Uzyskał dzięki temu dość barwną i bardzo rzeczową opowieść, pełną humoru, a do tego wypełnioną informacjami bezcennymi z punktu widzenia czytelników. Odtworzył życiorys Kapera, połączył go z zapośredniczonym portretem charakterologicznym i uzyskał też opinie samego bohatera tomu. Przyjęta konwencja nie wypada sztucznie, tom czyta się bardzo dobrze.

Bronisław Kaper przedstawia swoje dokonania osobie doskonale się w nich orientującej, do tego stopnia, że Atkins dość często uzupełnia informacje i podaje dodatkowe, których jej rozmówca nie posiadał (albo o których zapomniał). Zdarza się jej też dodawać do rozmowy „przypisy” z osobnymi uwagami na temat wydarzeń. Podejmuje rozmowy świetnie przygotowana, może zatem przyczynić się do porządkowania faktów i pomóc w poukładaniu przemyśleń. Z kolei Kaper niekoniecznie panuje nad chronologią czy nawet listą filmów, przy których pojawia się jego nazwisko – parę razy wydaje się autentycznie zaskoczony, gdy dowiaduje się o jakiejś produkcji, za to jest w stanie ze szczegółami przedstawić pracę przy niej, gdy już padnie konkretny tytuł. Dzięki takiej współpracy rozmowa nagrywana przed laty toczy się płynnie i nie pozostawia ani chwili na rozproszenie uwagi, bohater książki poddaje się narzuconej dyscyplinie, nie utrudnia Atkins zadania. Ona też wie dobrze, w jakim kierunku chce prowadzić rozmowę, tak, żeby uzyskać jak najwięcej detali z życia. Umie zadawać pytania, które brzmią jak zwykła rozmowa – a w rzeczywistości mają spore znaczenie dla czytelników nawet dzisiaj.

W tym wszystkim Andrzej Krakowski odnajduje się znakomicie. Wydawać by się mogło, że sama rozmowa biograficzna wystarczy, żeby sylwetkę Kapera przybliżyć – jednak z racji tego, że oboje rozmówcy wiedzą, o czym dyskutują, dość często przydają się dodatkowe komentarze dla osób z zewnątrz, niewtajemniczonych do końca w realia środowiskowe czy w kolejne działania. I tutaj Krakowski zamienia się w narratora. Przerywa rozmowę (czasami nawet po dwóch kwestiach) i wtrąca się z jednoakapitowym – rzadziej dłuższym – wyjaśnieniem. Zamiast stawiać na encyklopedyczne uzupełnienia, prowadzi po prostu własną opowieść, zupełnie jakby uczestniczył w rozmowie Kapera i Atkins i na bieżąco dodawał to, o czym tamci zapomnieli. Zdarza mu się nawet pewna familiarność w tonie, co oczywiście nastraja przychylnie do niego i pozwala zapomnieć o tym, że ani Kaper, ani Atkins nie ustosunkują się do podawanych kwestii i nie włączą się do rozmowy z autorem tomu. Nie ma w tym na szczęście chęci zaistnienia i wyjścia przed szereg, wszystko wydaje się wyważone i celne. Bardzo udana jest ta publikacja i przybliża temat, który niesłusznie uległ zapomnieniu.

Komentarze
Udostepnij
Tags: , ,